روغن موتور مناسب موتور سیکلت چیست؟

در بازار انواع و اقسام متفاوت روغن موتور سیکلت وجود دارد، و هر کارخانه ای انوع روغن موتور سیکلت با استاندارد های گوناگونی تولید می‌کند .دراین مقاله سعی می کنم شما را در انتخاب روغن موتور سیکلت مناسب راهنمایی نمایم.

در ابتدا به بررسی عواملی که در انتخاب روغن موتور سیکلت مناسب تأثیرگذار هستند، می‌پردازیم:

غلظت روغن موتور سیکلت

این نکته را هم در نظر بگیرید که در طراحی یک سیستم احتراقی و موتوری ( انجین موتورسیکلت و بقیه انجین های احتراقی) که عمل روانکاری در آنها به وسیله روغن موتور انجام می گیرد، دارای محاسبات بسیار دقیق فضای خالی بین قطعات انجین موتورسیکلت ( فضای خالی بین پیستون و سیلندر، فضای خالی بین چرخ دنده های گیربکس، فضای خالی بین یاتاقان های زیر شاتون و میل لنگ و … ) به واسطه روغن پر شده که علاوه بر کاهش اصطحکاک باعث هماهنگ شدن دقیق قطعات با یکدیگر می شود که به اصطلاح آب بندی می گردند ، میزان این فضاهای خالی با توجه به چگالی حجمی (p/v) روغن محاسبه و طراحی می شود.

استانداردهای روغن موتور سیکلت

استاندارد JASO از دو دسته عملکردی تشکیل شده است:

JASO MA : روغن های موتور سیکلت با کلاچ مرطوب. این روغن ها برای جلوگیری از لغزش کلاچ عملکرد لازم ارائه می دهند این روغن ها را می توان در موتورهای 4 زمانه موتور سیکلت که در آن یک سیستم روغن برای موتور ، گیربکس و کلاچ وجود دارد ، استفاده کرد.

JASO MB : روغن های موتور سیکلت با گیربکس اتوماتیک (اسکوتر). این روغن ها با اصلاح اصطکاک اضافه شده که مزایای مصرف سوخت را فراهم می کنند ، عملکرد اصطکاک مورد نیاز را ارائه می دهند. این نوع روغن ها به عنوان کمترین روغن اصطکاک در روغن موتورهای 4 زمانه قرار دارند. روغن های MB در صورت نیاز به روغن MA نباید استفاده شوند زیرا می توانند باعث لغزش کلاچ در موتورسیکلت ها شوند و بنابراین فقط در اسکوترها باید استفاده شوند. انتقال قدرت در اسکوترها با استفاده از کمربند یا زنجیر انجام می شود و بنابراین نیازی به روغن ندارد.
یک روغن براساس نتیجه آزمون اصطکاک کلاچ JASO T903 یا MA یا MB است. در این آزمایش عملکرد سه منطقه عملکرد اصطکاک ارزیابی می شود.

در سال 2006 ، MA1 و MA2 به عنوان دسته اضافی در مشخصات JASO MA اضافه شدند. تفاوت اصلی بین این دو دسته عملکرد بالاتر اصطکاک روغن های MA2 است. این بدان معنی است که از سال 2006 به بعد ، روغن های موتور را که مطابق با استاندارد T903: 2006 هستند ، می توان به چهار مشخصات روغن موتور سیکلت 4 زمانه تقسیم کرد:

JASO MA: این مشخصات استاندارد برای روغنهایی است که در یک سیستم روغن (در جایی که موتور ، گیربکس و کلاچ از روغن یکسانی استفاده می کنند) استفاده می شود. این روغن ها حاوی اصلاح کننده اصطکاک نیستند.
JASO MA1: این مشخصات استاندارد پایین تری برای موتورسیکلت ها است که برای موتور ، گیربکس و کلاچ نیاز به روغن های مختلف دارند.
JASO MA2: این مشخصات استاندارد بالاتر برای موتورسیکلت های مدرن است. این روغن ها برای استفاده در موتورسیکلت هایی که دارای مبدل های کاتالیزوری در سیستم اگزوز هستند مناسب هستند.
JASO MB: این مشخصات استاندارد پایین تری برای موتورهای اسکوتر است

استاندارد API

استاندارد سطح کیفی روغن موتور API
روغن موتورها یکسری استاندارهایی دارند که هنگام استفاده در موتورسیکلت باید به این استاندارد ها توجه کنیم. که این استاندارد ها شامل: غلظت ، روان کنندگی ، خورندگی ، اسیدی بودن و … می‌باشند .

استاندارد API دارای چندین نوع روغن موتور با درجه کیفیت و کمیت‌های گوناگون شامل: SG , SE, SD, SJ SL , SM , SN و… می باشند که شرکت های تولید کننده روغن موتور در ایران نیز از این استانداردها پیروی کرده و با این استانداردها روغن را تولید و در بازار عرضه می کنند حال می‌خواهیم این استانداردها را مورد برسی قرار دهیم که از کدام یک از این استانداردها برای موتورسیکلت‌ها استفاده کنیم تا سلامت و کارکرد موتورسیکلت خود را تضمین کنیم

مواد افزودنی به روغن

کارخانجات تولید روغن موادی در ساخت روغن به آن اضافه میکنند که میزان مواد افزودنی به روغن نسبت به آلیاژهای استفاده شده در ساخت قطعات موتور و در نتیجه بهتر شدن میزان روانکاری، کاهش دما، کاهش سایدگی قطعات، افزایش جذب مواد معلق ناشی از سوختن بنزین و یا گازائیل و … متفاوت است.

در صوت استفاده از روغن موتورهای نامناسب نسبت به طراحی انجین ابتدا بیشترین تاثیر را در تعویض دنده، افزایش مصرف سوخت، کاهش سرعت، فشار به یاتاقان های میلنگ، افزایش دمای انجین ، فشار به پمپ روغن ، آسیب به رینگ های پیستون، آسیب به بلبرینگ های دو سر میل لنگ که دارای طراحی با عملکرد سرعت بسیار بالا هستند می شود.

مهمترین سوالاتی که در دنیای روغن‌موتور پرسیده و مطرح می‌شود، این است که آیا می‌توان از روغن موتور خودرو به عنوان روغن موتورسیکلت استفاده کرد یا خیر؟

 می‌توان گفت که : استفاده کردن از روغن‌ موتور های خودرو برای روانکاری موتورسیکلت‌ها ممنوع است. البته این یک اشتباه رایج است که سال‌هاست بین موتورسواران رواج پیدا کرده و کمتر، موتورسواری و یا تعمیرکار موتورسیکلتی وجود دارد، که از روغن‌های مخصوص و مناسب موتورسیکلت برای روانکاری انجین موتورسیکلت‌ها استفاده کند.

همین عادت اشتباه باعث شده است تا شرکت‌های تولید کننده روغن‌های موتور، به‌دلیل نداشتن توجیه اقتصادی (به دلایل مختلف)، ‌روغن ویژه موتورسیکلت را از محصولات خود حذف ‌کنند و برای تامین بازار پرمتقاضی موتورسیکلت‌ها، ‌همان روغن‌های یک‌لیتری روغن موتورهای عادی را تولید و روانه بازار کنند.

تفاوت اصلی روغن موتور خودرو و روغن موتورسیکلت در چیست؟

یک تفاوت اصلی که بین موتور خودرو و موتورسیکلت وجود دارد این است که در موتور خودروها ما شاهد استفاده از چند نوع روغن هستیم روغن موتور، روغن دنده و روغن هیدرولیک فرمان و هرکدام از آنها ویژگی‌های متفاوت و مخزن‌های متفاوتی دارند. اما در موتورسیکلت شما از یک نمونه روغن برای روانکاری موتور و دنده‌ها استفاده می‌کنید.

در روغن‌ موتورهای خودرو از مواد افزودنی برای کاهش بیشتر اصطکاک استفاده می‌شود که باعث کاهش میزان مصرف سوخت و افزایش کارکرد خودرو می‌شود.

اما این مواد افزودنی در موتورسیکلت‌ ها در عملکرد کلاچ موتور اختلال ایجاد می‌کند و باعث فرسایش زودتر در کلاچ خواهیم بود. از دیگر تفاوت‌های بین آن‌ها میزان دما و دور موتور است،‌ اما این تفاوت نمی‌تواند دلیل اصلی برای متفاوت بودن روغن آن‌ها باشد.